طراحی طلا و جواهرات : تلفیق ذهن و هنر و زیبایی 

      اگر به دنبال شغلی شیک آرام و پول ساز هستید طراحی طلا و جواهرات را می‎توان یکی از این مشاغل دانست. اگر کسی بخواهد به این حرفه دست پیدا کند و موفقییت را از آن خود کند می‎بایست بیش از همیشه مشتاق به یادگیری مسائل و نرم افزارها و نکات ظریف این حرفه باشد. باید گفت شغل طراحی طلا و جواهر از آن دسته حرفه‎هاست که ورودی زیادی دارد اما انگشت شمارند کسانی که در این حرفه به موفقییت و درجات خوبی رسیده‎اند.

     مساله‎ی مهم دیگری که بسیاری از افراد را جذب طراحی طلا و جواهر می‎‎کند این است که افراد دوست دارند جواهراتی منحصر به فرد خودشان را داشته باشد و در مهمانی‎ها از طلا و جواهرات یونیک استفاده کنند. کسی که طراحی طلا و جواهر بلد باشد می‎توانند به سادگی طراحی‎های خود را برای نمایش به اینترنت بگذارد و کسانی را جذب کنند که خواستار طراحی جواهراتی متناسب با استایل و تیپ آن‎هاست. 

  

      همچنین کسانی هستند که فقط به دنبال یک شغل پر درامد می‎گردند و فکر می‎کنند با یک دوره آموزشی و پول خرج کردن به یک طراح ماهر تبدیل می‎شوند و شرکت‎ها و برندهای به نام طلا و جواهرات منتظرند که آن‎ها قدم رنجه کنند و دست همکاری به سویشان دراز کنند! :) اما این چیزی جز یک رویا نیست! در حرفه طراحی طلا و جواهر می‎توانید به جای دوره‎های آموزشی به صوررت خودآموز از روی کتاب‎ها و نرم افزارها شیوه و روند طراحی طلا و جواهر را یاد بگیرید؛ البته منظورمان این نیست که دوره‎های آموزشی به شما کمکی نمی‎کند چه بسا بسیاری از این دوره‏‎ها ذهن شما را آماده‎تر و خلاق‎تر برای طراحی می‎کند.

     اما نکته مهم آن علاقه و عشق به این هنر است که شما را تا آن سوی تخیل می‎کشاند پس اگر بارها بارها دست به قلم شدید برای خلق طلا و جواهرات و به نتیجه نرسیدید، نگران و تسلیم نشوید! چراکه موفق ترین‎ها در رشته‎ی طراحی جواهر، ذوق مدشناسی و هنری بالایی دارند، سریع بوده و توانایی تصور محصول نهایی را دارا هستند، با مهارت های نرم افزاری به خوبی آشنا بوده، دستان آرام و با دقت و البته تصورات روشن تری دارند. یاد آور می‌‎شویم قبل از ورود به این حرفه چهار گام اساسی و مهم را بردارید:

• گام اول: آموزش درست طراحی ( به صورت دستی و نرم افزار )

• گام دوم: پشتکار

• گام سوم: پشتکار

• گام چهارم: پشتکار

     در ادامه این مقاله در اینفوگُلد شما را با آموزش‎های دستی و نرم افزارهای کارا و مناسب این حرفه آشنا می‎کنیم اما آن چیزی که بسیار مهم است پشتکار و خستگی ناپذیری شماست. پس در ادامه برای اطلاعات بیشتر با اینفوگُلد باشید.

      همچنین برای آن‎که یک طراح بی نظیر شوید باید با برخی علوم و فن‎های طلا و جواهر هم مانند: اصول ریخته گری ، ساختار جواهر ، کار با فلزات، لحیم کاری، سنگ شناسی و تراش سنگ ها ، مخراجکاری ، جواهرسازی دستی و مهارت استفاده از نرم افزارهای طراحی آشنایی داشته باشید.

     برای ورود به حرفه طراحی طلا و جواهرات از کجا شروع کنیم؟

در حال حاضر سه راه برای طراحی طلا و جواهرات وجود دارد.

• طراحی با ترسیم دستی

• طراحی با ساخت ماکت

• طراحی با نرم افزار

شیوه طراحی طلا و جواهر

     برش و چیدمان جواهر دو مهارت مهم در حرفه‎ی طراحی جواهر هستند. برش یعنی حذف قسمت‎های شکسته و غیر جذاب از شکل اصلی قطعات جواهر، مثل برش سنگی که در نهایت در ساخت حلقه‎ی الماس به کار خواهد رفت. پس از برش مواد خام، طراح جواهر سنگ را بر روی سطحی سخت‎تر مالش داده تا صاف و صیقلی شده و لبه‎های تیز از بین بروند. پس از آماده سازی قطعه‎ی جواهر، طراح جواهر آن را بر روی فلز آماده شده قرار می‎دهد، این کار یا به وسیله ی دستگاه و یا با استفاده از ابزار مخصوص به صورت دستی انجام می‎گیرد. امروزه ترجیح طراحان جواهر کار به صورت دستی است.

     ریخته گری فلز یکی دیگر از فرایندهایی است که ممکن است توسط طراح جواهرات مورد استفاده قرار گیرد. این فرایند شامل ترکیب طلا، نقره و نیکل، روی و مس با یکدیگر است که این مواد را مستحکم ساخته و جهت تبدیل به جواهر مقاوم می‎مانند. مهره‎ها و سنگ‎ها یکی دیگر از موارد مصرفی در جواهرسازی هستند. مواد اولیه در ساختار مهره‎ها از استخوان، گل، شیشه، پلاستیک، صدف و چوب تشکیل می‎شوند.

      طراح جواهر درون مهره یک سوراخ ایجاد می‎کند که مطابق با ظاهر طبیعی مهره بوده، سپس آن را رنگ نموده، یک بند از درون آن عبور داده و در نهایت آن را به یک گردنبند و یا انواع دیگر جواهرات تبدیل می‎کند.

     هیچ‎گا فراموش نکنید که برای ساخت محصول نهایی، طراح جواهر به کمک جواهرساز برای پرداخت سنگ نیاز خواهد داشت. پس از پایان ریخته گری، جواهرساز سنگ را به بخش‎های مختلف تقسیم کرده و از آن‎ها قطعات جواهر مختلف و خاص می‎سازد.
ساخت جواهر مستلزم همکاری طراح جواهر و جواهرساز می‎باشد. جواهرساز زنجیر فلزی را لحیم کاری کرده تا آن را محکم‎تر نماید. هنگامی که شعله به میزان گرمای کافی رسید، جواهر چکش خوار می شود، و در نهایت شکل دادن به ارتباط زنجیرها به یکدیگر آسان تر خواهد بود.

بیشتر بخوانید : ریخته گری : تولید انبوه طلا و جواهر

نرم افزارها در طراحی طلا و جواهر

     امروزه طراحی کامپیوتری طلا و جواهر به یکی از ضرورت‎های مهم در بازار کار طلا و جواهر تبدیل شده است. به همین دلیل آموزشگاه‎هایی اقدام به برگزاری دوره‎های آموزش طراحی جواهر با کامپیوتر کرده‎اند. طراحی با کامپیوتر مزیت‎هایی نسبت به روش سنتی دارد که مهم ترین آن‎ها عبارتند از :

• بالا رفتن سرعت , دقت و ظرافت در طراحی و از بین رفتن محدودیت‎های طراحی جواهر با دست . این مورد یکی از مهمترین مزیت‎های طراحی جواهر با کامپیوتر است.

• توانایی کم کردن وزن کار تا پایین ترین حد ممکن .

• تعیین وزن فلز , تعداد و وزن سنگ‎های مصرفی قبل از ساخت و محاسبه قیمت آن .

• توانایی گرفتن عکس مجازی از مدل طراحی شده قبل از صرف هزینه‎های زیاد برای ساخت مدل .

• قیمت پایین ابزار و تجهیزات لازم برای طراحی با رایانه در مقایسه با روش‎های سنتی .

• طراحی با نرم افزار های ماتریکس و راینو گلد به شما این امکان را می‎دهد تا مدل سه بعدی اولیه را قبل از ساخت مشاهده کرده و تغییراتی را به لحاظ شکل , سایز , رنگ و متریال را اعمال کنید.

     همچنین قطعا جدیدترین و بهترین روش هم طراحی با نرم افزار است. بخاطر سرعت، دقت و انعطاف بسیار بالا در کار. اگر می خواهید طراحی طلا و جواهرات و جواهرسازی را یاد بگیرید، اولین قدم یادگیری دو نرم افزاریست که در بالا معرفی کردیم. در ادامه کمی بیشتر این دو نرم افزار را شرح می‎دهیم:

      در واقع مراحل متعددی طی می‎شود تا یک جواهر، تولید شده و مورد استفاده قرار گیرد. برای این کار از ایده شروع می کنید، سپس تکمیل آن ایده و دقیق کردن اندازه‎ها و بعد هم ساخت قالب و تولید. دقت کنید تمامی این مراحل به جز تولید، در نرم افزارهای زیر قابل اجراست.

 نرم افزار ماتریکس

     در حال حاضر بهترین نرم افزار در زمینه طراحی جواهرات می باشد. هر چند باید دقت کنید که نسخه ای از آن را آموزش ببینید که جدیدترین نسخه بوده و بدون حذفیات باشد. برخی از قابلیت های نرم افزار ماتریکس:

• رندرینگ حیرت انگیز و واقع گرایانه

• کنترل تمام جنبه ها در طراحی سنگ های قیمتی مطابق با درخواست مشتری

• ارائه کامپوننت ها و آبجکت های آماده برای سرعت بخشیدن به روند طراحی

• ابزار Gem Reporter برای نمایش طرح در صفحه نمایش

• ایجاد اشکال ارگانیک با استفاده از تکنولوژی

نرم افزار راینو

     این نرم افزار جزو نرم افزارهای جدید در حوزه طراحی جواهرات می‎باشد که یادگیری آن کمی بیشتر از ماتریکس طول می‎کشد. اوج شهرت نرم افزار راینو در مدل سازی‎های زیبا و خاص مثل مدل سازی جواهرات و مدل سازی آثار معماری است.

طراحان طلا و جواهر در کجا کار می‌کنند؟

     طراحان جواهر می‎توانند به صورت شخصی فعالیت داشته و یا در یک فروشگاه، کارگاه تولیدی و یا کارگاه تعمیراتی مشغول به کار شوند. آن‎ها اغلب پشت میز کار خود نشسته و با ابزار مورد نیاز، مشغول کار می‎شوند. این ابزار شامل انواع چکش، لیزر و مواد شیمیایی نیز می‎شوند. برخی از طراحان بسته به اندازه و ارزش جواهر، پیش از ساخت قطعه‎ی اصلی، یک نمونه از آن می‎سازند.

     در حدود ۷۵ درصد افرادی که در این رشته مشغول هستند به صورت تمام وقت کار کرده و ۴۰ درصد آن‎ها به صورت آزاد مشغول به کار هستند. همانطور که گفتیم با افزایش روند شخصی سازی، بسیاری از طراحان جواهر در فروش آنلاین موفق بوده اند. فروش جواهرات دست ساز در نمایشگاه‎های هنرهای دستی و یا فروش آن‎ها به مغازه داران نیز مرسوم می‎باشد.
این شغل مستلزم کار در ساعات نامحدود می‎باشد تا هنگامی که سایرین مشغول کار نیستند، اجناس به فروش روند. در خصوص فروش جواهرات چه به صورت آنلاین و یا در فروشگاه یا نمایشگاه به مراقبت‎های بیشتری نیاز است.

      در ادامه‎ی این مقاله در اینفوگُلد مصاحبه‎ای با یکی از طراحان موفق در این حرفه را بازگو می‎کنیم تا شما هم از تجربه و فراز و نشیب‎های این رشته و حرفه آگاه شوید:

یک طراح طلا و جواهر

     سعید حواصل متولد آذر ماه 1360 است و به دلیل وجود زمینه های آشنایی با صنعت طلا و جواهر موجب شد از سنین نوجوانی با مراحل مختلف تولید آشنا شود و طی دوران تحصیل در حرفه های مختلف این صنعت فعالیت کند و سرانجام در بخش قالب سازی که معتقد است مغز متفکر یک مجموعه تولیدی است فعالیت کند.

     سعید حواصل که نام خانوادگی اش از حوصله می آید و به گفته خودش هم آدم باحوصله ای است و در کارهایش صبر زیادی دارد اولین مدرک خود در زمینه طلا و جواهرسازی را سال 84 از سازمان فنی و حرفه ای گرفته و بعد از آن وارد بازار کار شده است.

     در همین حین مدرک طراحی طلا و جواهر با دست را گرفته و حالا چند سالی می شود که دفتر طراحی خود با نام «گندم گالری» را اداره می کند. دفتری که در آن آموزش هم می دهد. البته حواصل دوره های مختلف آموزشی ار هم گذرانده و مدرک طراحی طلا و جواهر با رایانه را از سازمان فنی و حرفه ای دارد. او همچنین دو مدرک بین المللی TAFE استرالیا و ITD کانادا را در همین زمینه به دست آورده است.

     عضویت در انجمن صنفی کارفرمایان صنعت طلا ، جواهر و نقره استان تهران و عضویت در سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری استان تهران هم از دیگر عناوینی است که حواصل دارد. او همچنین این روزها مشغول گذراندن تحصیلات دانشگاهی خود در رشته طراحی صنعتی است.

بیشتر بخوانید : گوهر تراشی : کسب و کاری پر سود و هنری جذاب

مهد طراحی طلا و جواهر جهان

     لازمه رشد و پیشرفت این صنعت داشتن نگاه تخصصی در تمامی بخش های آن است. از طراحی گرفته تا قالب سازی و تولید، همه نیازمند آموزش تخصصی و البته استفاده از تکنولوژی روز دنیا هستند. این نگاه تخصصی و البته استفاده از تکنولوژی روز دنیا هستند. این نگاه تخصصی را می توانیم در کشورهای مطرح دنیا نظیر ایتالیا، آلمان، فرانسه و همینطور آمریکا ببینیم.

     در برخی از این کشورها این رشته به عنوان یک رشته مستقل دانشگاهی تدریس می‎شود و در برخی دیگر این رشته را در زیرمجموعه صنعت مد می‎بینیم. برخی کشورها آکادمی‎های تخصصی در زمینه طراحی طلا و جواهرات دارند که از آن جمله می‎توان به آکادمی داموس و نابای ایتالیا اشاره کرد. وجود این ام ردر کنار بهره گیری از صنایع مکمل و تکنولوژی روز دنیا باعث موفقیت هر چه بیشتر برخی کشورها در این زمینه شده است.

      به عنوان مثال کشور ایتالیا به عنوان مهد طراحی جهان و با وجود شهر میلان به عنوان پایتخت مد اروپا توانسته است در صنعت زیبا و جذاب طلا و جواهرات یکی از پیشتازان دنیا باشد.

وظیفه یک طراح طلا و جواهر

       مراحل متعددی طی می شود تا یک محصول، تولید شده و مورد استفاده قرار گیرد. از مهمترین آنها می توان به خلق ایده و ساخت قالب اصلی اشاره کرد که پس از انجام دیگر مراحل تولید، محصول نهایی وارد بازار می شود. در گذشته ایده اولیه، توسط هنرمند صنعتگر به شیوه سنتی توسط ابزار دست روی فلز نقره یا موم، قالب سازی شده و نتیجه کار برای تولید انبوه وارد سایر مراحل می شد.

     این کار نیازمند مهارت، تجربه و دقت بالا و البته صرف زمان زیادی بوده است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، روش کار در مرحله قالب سازی تغییر کرده و این بخش توسط نرم افزارهای مختلف روز دنیا نظیر راینو و ماتریکس انجام می‎شود، به این صورت که بعد از تایید ایده اولیه، طرح توسط افراد متخصص در نرم افزار به صورت سه بعدی مدل می‎شود و این مدل توسط دستگاه‎های پیشرفته با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا ساخته شده و به عنوان قالب اصلی برای تولید مورد استفاده قرار می‎گیرد.

     استفاده از نرم افزار ویژگی های منحصر به فردی دارد؛ از جمله افزایش سرعت و دقت، کاهش خطا، امکان کنترل وزن محصول، کیفیت بالای قالب و امکان ساخت قالب های پیچیده و خاص را به طراح می‎دهد.

     این نرم افزارها کمک بسزایی در افزایش کمیت و کیفیت تولیدات این صنعت داشته اند. البته این روش نیز نیازمند تخصص و کسب تجربه بالایی است. با اینحال افراد با سرعت بیشتری نسبت به روش قبل می توانند به عنوان طراح وارد بازار کار شوند. از نگاه من طراحی و مدل سازی دو جزء جدانشدنی این حرفه است.

ایده پردازی در دنیای طراحی طلا و جواهرات

     دنیای طراحی دنیای گسترده ای است. اینکه چگونه یک ایده به ذهن طراح می‎رسد گاه آگاهانه و گاه ناخودآگاه است. در برخی موارد طراح با هدف و چارچوب فکری مشخص با الگوگیری از زمینه‎هایی مختلف نظیر طبیعت، حیوانات، گرایش‎های مذهبی، آداب و رسوم اقوام مختلف، اسطوره‎های تاریخی یا سبک های مختلف هنری و... به خلق ایده می‎پردازد اما گاه یک اتفاق، یک کتاب، یک تابلو نقاشی یا حتی قسمتی از یک داستان می‎تواند جرقه ایده را در ذهن طراح بزند. البته مقوله طراحی را می‎توان به دو بخش عده تقسیم کرد، Design & Redesign.

     در دیزاین پس از بررسی نیاز و تفکر، ایده و طرح جدید برای یک محصول خلق می‎شود اما در مقوله ری دیزاین روش به گونه‎ای دیگر است. به عنوان مثال در کار طراحی جواهرات گاه یک طرح در بازار مورد استقبال قرار می‎گیرد و نیاز به گسترش همان سبک با حفظ اصول اولیه وجود دارد و گاه طرح پذیرفته شده در بازار به علت بازخوردهایی از سوی مشتری نیازمند طراحی مجدد می‎شود.

     از این رو، ما باز هم پس از جمع آوری اطلاعات و بررسی های دقیق در جهت کاهش نکات منفی و تقویت نکات مثبت کار، نهایت تلاش خود را انجام می دهیم تا با ارائه بهترین محصول به جذب رضایت مشتری منتهی شود.

طراحی طلا و جواهر برای سنین مختلف

گاهی اوقات یک طراح جواهرات برای یک سلیقه فردی طراحی می‎کند و گاه برای سلیقه جمعی. زمانی که طراحی برای فردی خاص انجام می‎شود، کار به مراتب آسان‎تر است، چرا که نیاز و سلیقه او کاملا مشخص است اما در مواقعی که می‎خواهیم برای سلیقه جمعی کار کنیم، که بخش اعظم کار ما در این زمینه است، نکات بیشتری باید مورد توجه قرار گیرد که در نهایت مطلوبیت و مقبولیت طرح بالا برود. اولین نکته شناخت کامل بازار هدف و توجه به پارامترهای تاثیرگذار بر طراحی مانند رده سنی افراد است.

      بخش اعظم مشتریان ما خانم ها هستند. قاعدتا طرحی که مورد پسند یک خانم میانسال است کاملا متفاوت خواهد بود با سلیقه یک بانوی جوان و حتی یک کودک، در نتیجه سعی ما بر آن است که با مطالعه روی سلایق و نیازهای سنین مختلف6، ویژگی های روانشناختی آن رده سنی، المان ها و طرح های جذاب آن دوره، مد روز و البته مطالعه بازار داخلی و خارجی را انجام دهیم که تمام سلایق را پوشش دهد. البته باید توجه کنیم که این سلایق قطعی و ثابت نیستند، پس این روند تحقیقاتی جزء جدانشدنی کار ماست.

من هم می‌خواهم یک طراح طلا و جواهر شوم

     در ایران هنوز رشته طراحی طلا و جواهرات به صورت یک رشته مستقل دانشگاهی ارائه نمی‎شود و متاسفانه عدم وجود این امر در قیاس با دیگر کشورها باعث شده نتوانیم از سیل عظیم استعداد بالقوه افراد به ویژه جوانان در این صنعت بهره بگیریم. به طور کل این هنر یکی از گرایش های رشته طراحی صنعتی است.

     علاقمندان به این حرفه باید روند تحصیل خود را به گونه ای هدایت کنند تا بتوانند در زمینه طراحی جواهرات مهارت های لازمه را کسب کنند اما قطعا این امر کامل نخواهد بود چرا که طراحی صنعتی در دانشگاه‎های ما به صورت کل تدریس می‎شود.

     البته آموزشگاه‎ها و مراکز خصوصی متنوعی در زمینه‎های مختلف این صنعت مشغول به فعالیت هستند که در شرایط امروز ما می‎توانند مکمل مناسبی برای تکمیل تخصص و مهارت افراد علاقمند به این رشته شده و زمینه ساز ورود به این دنیای جذاب و بی انتها شوند.

     امیدواریم با خواندن این مقاله در اینفوگلد پیش زمینه‎ای برای پیوستن در این حرفه پیدا کرده باشید و بتوانید با سعی و علاقه و توکل به خدا در این زمینه به موفقیت‎های چشمگیر دست یابید.

بیشتر بخوانید :

قالکاری : کیمیا گری در قرن 21

طلافروشی : یکی از پرطرفدارترین مشاغل

تعمیر طلا و جواهر : احیای دوباره هنر طلاسازان